Hooi - hoe kies je het beste hooi voor jouw konijnen?

08/20/2017 14:56:00

Konijnenbaasjes willen het beste voor hun konijn. Aangezien hooi het belangrijkste voedsel is voor konijnen, is de kwaliteit van het hooi dus ook erg belangrijk! In dit artikel leggen we alles uit over hooi. Het belang er van, de soorten… kortom, alles wat je als konijnenbaasje moet weten!

Hoe wordt hooi gemaakt?

Al eeuwen lang voeren mensen hooi aan de dieren die gehouden worden als werkdier en voedseldier. In het verleden werd het vooral aan paarden en vee gevoerd in de wintermaanden, als het gras schaars was. Maar tegenwoordig wordt hooi aan meerdere diersoorten gegeven zoals aan konijnen en cavia's.

Hooi wordt gemaakt door boeren. Vroeger werd bijna alles met de hand gedaan, tegenwoordig zijn er machines bedacht die de boer een handje helpen. De boeren laten het gras groeien op hun akkers, zij maken een keuze voor een bepaalde zaad-mix en kunnen er wel of niet voor kiezen de akker op een bepaalde manier te bemesten om de groei te bevorderen. Afhankelijk daarvan kweken zij een bepaalde grassoort met een bepaalde analyse. Zij maaien het veld, drogen het hooi en slaan het op voor later gebruik. Gras groeit het hardst aan het eind van de lente en in het begin van de zomer. De boer bepaald het moment van maaien. Hierin zit soms wat verschil, het weer speelt een belangrijke factor. Dit is omdat als het gras gemaaid is, het op de grond blijft liggen. Daar maakt het de eerste start van het droogproces. Als er op dit punt veel regen bij het hooi komt, dan zal de kwaliteit van het hooi een stuk lager zijn.
De volgende stap is het opslaan van het hooi. Tegenwoordig zijn daar mooie machines voor gemaakt waar het losse hooi in gaat en er als een hooibaal weer uit komt. Een volgende machine pakt de baal weer op van het veld en legt hem op een kar om vervoerd te worden. Sommige boeren stapelen de balen nog met de hand op de kar. Vroeger werd het hooi door boeren met de hand in bundels geknoopt en vervolgens met paard en wagen naar een schuur gebracht om opgeslagen te worden.
Tijdens het opslaan van het hooi kan er vanalles mis gaan. Het hooi moet nog steeds verder drogen en moet op een juiste manier opgeslagen worden. Als dat niet goed gebeurd zal het hooi stoffig, vochtig of schimmelig. In het ergste geval is het onbruikbaar geworden. In zo'n geval raakt de boer zijn hele oogst kwijt. Als een boer het hooi niet voor eigen gebruik houd, worden de geoogste balen naar de fabriek gebracht waar ze geschoond, soms extra gesneden en verpakt worden. Dan belanden ze in een winkel om verkocht te worden aan de consument.

Waarom hooi voeren aan konijnen?

Hooi is hoog in vezels en laag in vetten en eiwitten. Konijnen hebben maar weinig vetten en suikers nodig, alleen dat wat van nature in grassen aanwezig is. Een konijn heeft een spijsvertering die 24 uur duurt. Het voedsel verplaatst zich in die tijd constant door zijn darmstelsel heen. Vezel trekt water aan in de darmen, waardoor de voedingsstoffen uit het gras gehaald kunnen worden. Het restproduct verplaatst zich weer verder en komt er uiteindelijk in de vorm van keuteltjes uit.
Zonder vezels krijgt een konijn ernstige spijsverteringsproblemen. Als je je konijn zijn eigen formaat in hooi per dag geeft, voorzie je in de juiste hoeveelheid vezels per dag. Als je je konijn geen hooi geeft, vertraagt de spijsvertering. In het slechtste geval stopt de spijsvertering helemaal. Als een konijn 24 uur niet eet, vallen de darmen helemaal stil. Als dat het geval is, is het een spoedgeval en moet je direct naar de dierenarts in de hoop dat deze het spijsverteringsstelsel weer op gang kan krijgen.

De tanden van een konijn groeien zijn hele leven. Konijnen zijn zo ontworpen. In het wild eten ze namelijk de hele dag door grassen, waarvan de tanden goed slijten. Omdat wij onze huisdierkonijnen vaak brokjes geven in plaats van gras, slijten de tanden niet goed genoeg. Dat geeft pijn en problemen met het eten. Ook voor de tanden en kiezen is het dus van belang om hooi te voeren.

Hoewel vezels het meest belangrijk zijn voor konijnen, zit er in hooi heel wat meer dan alleen vezels. Grassoorten zijn rijk aan vezels, vitaminen (A,B,C,E,K en panthotheenzuur) en mineralen (ijzer, mangaan, zink, siliciumdioxide, calcium, magnesium, fosfor en kalium). Gras zit over het algemeen vol met antioxidanten en eiwitten. Het bevat daarnaast alle essentiële aminozuren, waaronder chlorofyl en enzymen.

Eet jouw konijn niet makkelijk hooi? Lees dan dit artikel met tips om jouw konijnen meer hooi te laten eten!

Hooi - Tips om konijnen meer hooi te laten eten
https://www.bunnybunch.nl/informatie/hooi

Waar koop je hooi?

Je kan hooi direct bij een boer kopen. De kwaliteit kan verschillen, maar als je een geluk hebt kun je zeer goede kwaliteit kopen voor een hele lage prijs. Een baal hooi kost afhankelijk van de soort en kwaliteit 5-15 euro bij een boer. Hiervoor heb je dan 20-30 kg. Voordeel is dat je niet betaalt voor verpakking, vervoer en het merk dat er op zit. Nadeel is dat de kwaliteit meer wisselt dan van de verpakte merken en je zelf ook goed moet controleren of er geen giftige planten tussen het hooi zitten. Ook moet je even goed navragen of het hooi al lang genoeg heeft kunnen drogen om geschikt te zijn voor konijnen (minimaal 6 weken!).

Hooi is ook te koop in dierenwinkels en webwinkels. Dit zijn meestal verpakte baaltjes. Het is duurder dan een baal kopen bij een boer, maar soms heb je die mogelijkheid niet. Voordeel is wel dat je precies weet wat voor hooi er in de verpakking zit en wat de analyse er van is. Ook is de kwaliteit van verpakt hooi stabieler. En als het niet goed is, heb je ook de mogelijkheid een klacht neer te leggen bij de producent. Er zit wel veel verschil in verpakt hooi. De budget pakken zijn vaak stoffig en niet groen. De betere merken en soorten hebben frisser, losser hooi van betere kwaliteit.

Als je wat rond kijkt naar de verschillende hooisoorten zul je heel wat verschillen zien: verschillende grassen, hoe het gesneden is, hoe het gedroogd is, waar het vandaan komt, hoe lang het bewaard is. Goed hooi moet groen zijn, fris (zeker niet schimmelig) ruiken, niet vochtig zijn, en niet te veel stof bevatten. Hoe groener het hooi is, hoe dichter het nog bij echt gras zit. Hoe bruiner het hooi is, hoe minder voedingsstoffen er in zitten. Het vezelgehalte in bruin en groen hooi is wel gelijk, dus voor de vezels maakt het niet uit of je oud hooi of vers hooi geeft.

Hooisoorten

Niet al het hooi is hetzelfde. Het grootste verschil zit in de grassoorten die gebruikt worden. Maar ook al voer je altijd één vaste hooisoort, dan nog zal de kwaliteit wisselen. De voedingsstoffen in hooi zijn afhankelijk van verschillende factoren zoals hoe rijk de ondergrond was, het weer, het moment van oogsten en hoe lang het hooi bewaard is. Als het dus een jaar is waarin het voorjaar en de zomer erg vochtig zijn geweest, zie je dat terug in het pakje hooi dat je koopt. De wat duurdere merken / soorten proberen dat zo veel mogelijk op te vangen door zelf al het hooi te mixen voor het verpakt wordt. Op die manier kunnen ze een stabielere kwaliteit garanderen. Wist je dat er ook handverpakt hooi te koop is? Dat is prijzig, maar dan weet je zeker dat je de beste controle hebt!

Zelf hooi mengen, of hooi mengen met hooi-verrijkers zoals kruiden mag zeker ook. Dat zorgt er in de meeste gevallen alleen maar voor dat de konijnen meer hooi eten, en dat ze een gevarieerde voeding binnen krijgen. Wij raden dat dus zeker aan!

Hieronder uitleg over de verschillende hooisoorten die er zijn en de gemiddelde analyse.

Gewoon hooi / Weidehooi

Als je een standaard hooi koopt in een Nederlandse dierenwinkel of supermarkt is dat over het algemeen weidehooi. De samenstelling van weidehooi kan best nog wat verschillen, omdat er veel verschillende kwaliteiten van op de markt zijn. Weidehooi is een mengsel van verschillende grassoorten en soms ook enkele kruiden er doorheen. Op de verpakking hoeft niet vermeld te staan welke grassoorten er in het weidehooi gemengd zitten. Grassoorten die er vaak in voorkomen zijn bijvoorbeeld Engels raaigras, luzerne, roodzwenkgras, rietzwenk, timothee, veldbeemdgras en kropaar.

Het weide hooi heeft een laag eiwitgehalte, maar over het algemeen wel een wat hoger calciumgehalte. Weidehooi is een budgetvriendelijke optie, die als je konijnen hebt die geen moeilijke hooi-eters zijn prima te doen is. Ook is weidehooi te gebruiken als bodembedekking voor konijnen die gevoelig zijn voor zere hakjes.

Vaak is weidehooi te koop in eigen merk verpakkingen van een keten, of als budgetverpakking. Maar ook de A-merken hebben vaak een weidehooi van betere kwaliteit te koop. Wist je dat weidehooi ook de basis is voor de meeste kruidenhooi soorten? Dan zijn er extra kruiden aan toegevoegd.

De gemiddelde analyse van dit hooi is: vezelgehalte 25-28 % eiwitten 12-14 % calcium 0,5-1 %
Merken: Tijssen weidehooi, Barn-i hooi, Supreme Russel Rabbit Tasty Hay, Bunny nature vers gras hooi, huismerk verpakkingen hooi van veel winkels.

Bergweidehooi

Eten jouw konijnen niet goed van weidehooi soorten? Dan is bergweidehooi een goede optie. Bergweidehooi is een mix van nog meer verschillende grassoorten en kruiden dan het gewone weidehooi. Vaak is bergweide hooi ook een betere kwaliteit hooi, wat losser verpakt, wat frisser groen van kleur en heeft het een hoger vezelgehalte dan het weidehooi. Bergweidehooi is meestal minder bemest dan gewoon weidehooi, waardoor het een lager eiwitgehalte heeft. Grassoorten die er vaak in voorkomen zijn bijvoorbeeld Engels raaigras, roodzwenkgras, rietzwenk, timothee, veldbeemdgras, luzerne, bromus en kropaar. Verder zitten er vaak bergkruiden in zoals bijvoorbeeld weegbree. klaver en arnica.

De gemiddelde analyse van bergweide hooi is: Vezelgehalte 33 % eiwitten 7 % calcium 0,6 %

Merken: Pet's own choice bergweidehooi, JR farm bergweidehooi, oxbow organic meadow, bunny nature vers grashooi.

Timothy hooi

Een van de meest gebruikte grassen om hooi van te maken is timothy hooi. Timothy hooi is rijk aan vezels. Timothy hooi is wat duurder dan het gewone hooi, maar hiervor krijg je dan wel een laag eiwitgehalte en een laag calciumgehalte. Voor konijnen die blaas- of nierproblemen hebben en voor konijnen die moeten afvallen, is dit een fijne hooisoort. Ook zijn de stengels wat steviger dan het normale hooi, zodat konijnen er extra lang op moeten kauwen. Om die reden is dit hooi ook goed geschikt voor konijnen met kiesproblemen.

Let goed op dat een hooi niet voor 100% uit timothygras hoeft te bestaan, wil een bedrijf het op de verpakking mogen zetten. Bijvoorbeeld Vitakraft verkoopt hooimixen waar timothy in zit, maar niet als hoofdingredient, onder de naam Timothy hooi. Kies je timothy hooi dus echt om de analyse, lees dan de verpakking goed om te kijken of er nog andere producten aan het hooi zijn toegevoegd.

Gemiddeld bevat timothy hooi 32-34% vezels, 8-11% eiwitten en 0.4-0,6% calcium
Merken: Supreme timothy hay, beaphar timothy hay, Burgess Excel timothy hay, Tijssen timothy hooi, Beaphar timothy hooi, en in de webwinkel op bunnybunch verkopen we ook verschillende soorten hoge kwaliteit timothy hooi uit diverse landen (Amerikaans timothy hooi, Canadees timothy hooi, Zweeds timothy hooi).

Kruidenhooi

Kruidenhooi bestaat in de meeste gevallen uit weidehooi met daaraan toegevoegd bepaalde kruidensoorten. Voor de kieskeurige hooi-eters kan de toevoeging van de kruiden er voor zorgen dat ze het hooi lekkerder vinden en er meer van eten dan van een basis weidehooi. Kruidenhooi bestaat wel in verschillende kwaliteiten, maar over het algemeen is het wat losser verpakt en ook wat betere kwaliteit dan de budget-weide hooi soorten. Voor kieskeurige konijnen kan het dus zeker de moeite waard zijn om kruidenhooi van wat verschillende merken en/of met wat verschillende smaken uit te testen.

Analyse: vezelgehalte 25-30% % eiwitten 7 % calcium 0,5-1 %
Merken: Barn-i kruidenhooi, Esve kruidenhooi, Bunny nature kruidenhooi, Pets own choice kruidenhooi, Hobby first herbal hay, bloemenhooi (bunnybunch webwinkel).

Alfalfa hooi (luzerne)

Een ander veelgebruikt gras is alfalfa, ofwel luzerne. Dit hooi is rijker in proteine en energie dan timothy hooi. Luzerne is rijk aan eiwit. Hoewel sommige mensen voer met een hoog eiwitgehalte mijden voor konijnen, is eiwit wel een belangrijke bouwstof. De eiwitten die in luzerne zitten zijn van hoge kwaliteit en bevatten alle essentiële aminozuren. Voor (jonge) konijnen in de groei of konijnen die flink zijn afgevallen en weer spieren moeten ontwikkelen is eiwit heel belangrijk. De kwaliteit van het eiwit speelt hierbij een belangrijke rol. Het hogere eiwitgehalte in luzerne kan ook juist handig zijn, bijvoorbeeld als je het gaat mengen met een matige kwaliteit hooi. Luzerne wordt ook vaak gevoerd aan magere en oudere konijnen omdat de korte stengels makkelijk te kauwen zijn en de voedzame aanvulling op het menu de konijnen op gewicht kan krijgen / houden

Deze grassoort is minder geschikt voor konijnen met nier- en blaasproblemen door het hoge calciumgehalte.

Analyse: vezelgehalte 27-34 % eiwitten 13-19 % calcium 1-2 %
Merken: Oxbow Alfalfa, Luzerne (in bunnybunch webwinkel per 100g te koop).
In onze bunnybunch webwinkel verkopen wij ook verschillende (kruiden)mixen met luzerne er in, zoals de luzernemix, grasmix en de wilde bloemenweide mix.

Gedroogd gras

Gedroogd gras? Dat is toch gewoon hooi?! Gedroogd gras lijkt wel op hooi, het is immers ook van grassoorten gemaakt. Ook de voedingsstoffen zijn in grote lijnen gelijk. Maar toch is er een groot verschil, namelijk de bereidingswijze. Hooi is gras dat na enkele dagen drogen op de akker tot een baal wordt geperst, en dan als baal nog enkele weken verder moet drogen voor je het kan voeren. Gedroogd gras is kunstmatig gedroogd gras, meestal in ovens op hoge temperaturen. Een andere bereidingswijze dus! Voor kieskeurige konijnen kan dat net het verschil maken. Het is dus zeker aan te raden om een gedroogd-gras product uit te proberen als ze niet graag hooi eten.

Analyse: vezelgehalte 31%, eiwitten 11-12%, calcium 0,06%
Merken: los te koop in onze bunnybunch webwinkel per 100 gram. En te koop als Burgess excel Forage.
Ook te krijgen in mixen met andere grasproducten zoals de vezelmix en grasmix.

Haver
Voor paarden is de haver korrel veel gebruikt in brokvorm, als krachtvoer, maar de haverplant kom je ook regelmatig tegen in de hooisoorten. Voor paarden kom je het in hooi producten vaak tegen onder de naam snijhaver of haverstro. Met haver wordt de korrel bedoeld, met snijhaver of haverstro bedoelen ze de plant.

Als je haver wil voeren aan konijnen, voer dan wel de plant en niet de korrels. De korrels zijn vrij energiek voedsel, en dat is bij konijnen niet nodig. Daar krijg je alleen maar drukke stuiterballen van die ongewenst gedrag gaan vertonen omdat ze te veel energie hebben. Ook is haver een graansoort, en graansoorten zijn niet ideaal voor de spijsvertering van konijnen. De haverplant, zonder de korrels kun je echter wel veilig voeren. Haverstro of snijhaver bevat veel vezels.

Op de Nederlandse markt is het echter niet zo populair om de haverplant aan je konijn te voeren. Je komt het zo af en toe wel tegen, maar niet in pure vorm. Het is soms wel aanwezig in weidehooi soorten. Het merk Oxbow heeft het wel als hooisoort in het assortiment zitten, Oxbow oat. Ook kom je snijhaver wel eens tegen verwerkt in kruidenmengsels en snacks voor konijnen.

Analyse: Vezelgehalte 31 % eiwitten 10 % calcium 0,4 %
Merken: Oxbow oat

In april 2017 hebben wij aan onze forumleden gevraagd welke hooisoorten zij aan hun konijnen voeren. Hieronder de uitkomst van deze poll.

Gekke dingen in hooi

Soms duikt er opeens iets heel geks of vies op in je hooi. En niet alleen in hooi, maar ook in stro of gedroogde kruiden kunnen wel eens vreemde dingen zitten. Een dode muis, een kikker, een steen, een stukje plastic, metaal of een plantensoort die er niet in zou mogen zitten. Hooi is een natuurproduct. Alles wat op de akker zit, in de planten aanwezig is op het moment van oogsten, wordt meegenomen door de machines.

Er worden wel controles uitgevoerd op het hooi, afhankelijk van het merk en de soort zal het wel kunnen verschillen. Boeren controleren de akker voor het maaien, maar zij kunnen altijd iets missen. Vaak wordt hooi geschud om stof en gekke dingen er uit te halen en gaat het door een metaaldetector. Sommige merken verpakken het hooi met de hand om de laatste controle te houden.

Maar afhankelijk van het merk en de kwaliteit kun je dus best wel eens (of wat vaker) iets geks tegen komen. Het is dus altijd verstandig om voor je het hooi in het ruifje bij de konijnen doet zelf ook even goed te kijken of het schoon en fris is, en goed genoeg om aan je konijnen te voeren. Als je iets vind dat echt niet in een pak hooi zou mogen zitten, meld dit dan vooral ook bij de winkel waar het pak gekocht is en/of bij de producent van het hooi. Zo kunnen ze het in de toekomst helpen voorkomen.

Hooi dat niet geschikt is voor konijnen

Kuilgras, voordroog en andere ingekuilde of in plastic geconserveerde soorten grasvoeding die vaak aan koeien, schapen en soms ook aan paarden gegeven worden zijn niet geschikt voor konijnen. Konijnen krijgen gasbuiken van de melkzuurgisting en vaak is er suiker (melasse) aan toegevoegd. Hooi voor koeien en schapen bevat soms planten die voor konijnen giftig zijn. Als je hooi bij een boer gaat halen, moet het paardenhooi zijn en het traditionele gedroogde hooi zijn.