Als je net nieuw bent in de konijnenwereld kan het lastig zijn. Er is zoveel keuze! In dit artikel wil ik de soorten bodembedekking bespreken die er zijn, met de voor en nadelen. Omdat er drie verschillende plaatsen zijn waar je bodembedekking kan gebruiken bespreken wij ook de meest ideale keuzes voor die plaatsen.
Soorten bodembedekking
Stro
Voor buitenkonijnen in de winter is stro een onmisbare bodembedekking. Er is namelijk geen andere bodembedekking die zo goed isoleert als stro. Nadeel is wel dat stro niet goed vocht opneemt. De meeste konijnenbaasjes gebruiken stro dus in combinatie met een andere bodembedekking. Voor binnenkonijnen word ook wel stro gebruikt, maar dit hoeft niet. Stro kan soms wat stoffig zijn en voor rommel in huis zorgen. Veel konijnenbaasjes met binnenkonijnen kiezen daarom voor andere alternatieven.
Het basis stro, meestal tarwe of gerstestro, is verkrijgbaar van vele verschillende merken. Dit is ook het soort stro dat gebruikt wordt in schapenhouderij en paardenhouderij. Wil je kosten besparen, informeer dan eens of er in de buurt een boer is waar je stro per baal kan kopen. Je moet er wel de ruimte voor hebben natuurlijk, maar het scheelt behoorlijk in de kosten.
Een voordeel van stro is ook dat het een bron is voor onverteerbare ruwvezels. Een konijn kan er onbeperkt van eten, zonder dik te worden. Er zitten nauwelijks voedingsstoffen in, maar het is wel goed voor de spijsvertering. Ook gaat stro verveling tegen.
Naast gerstestro zie je ook erwtenstro of bonenstro. Dit is ruwer en is voor konijnen niet aan te raden. Dit wordt meer gebruikt voor duiven en kippen.
Merken: Er zijn vele merken stro verkrijgbaar ook hebben veel winkels stro van het huismerk.
Gemalen of gehakseld stro
Omdat stro stoffig kan zijn en soms ook wat ruw, bestaat er ook gemalen stro. Dit is stofvrij en soepel gemaakt. Extra zacht aan de voetjes daardoor. Voor konijnen met zere hakjes kan dit een fijne bodembedekking zijn om te kiezen. Het wordt ook wel gebruikt als toplaagje over wat ruwere bodembedekkers die wel goed absorberen. Gemalen stro isoleert minder goed dan normaal stro. Voor buitenkonijnen in de winter is normaal stro nog steeds aan te raden. Voor binnenkonijnen kan gemalen stro wel een alternatief zijn, omdat het minder stoft.
Merken: o.a. Supreme Supasoft bedding.
Stro korrels
In de paardenwereld wordt al gebruik gemaakt van strokorrels. Stro wordt gemalen en dan geperst tot een pelletvorm. Door het verwarmen worden schimmels en stof uitgesloten. Strokorrels absorberen goed, in tegenstelling tot het “gewone” stro. Strokorrels zijn echter wel ruw. Als je strokorrels wil gebruiken voor jouw konijn is het aan te raden daaroverheen een zacht toplaagje van een andere bodembedekking te doen. Strokorrels zijn wel goed geschikt als toiletbakvulling.
Merken: o.a. Puik.
Hooi
Persoonlijk heb ik lang volgehouden dat hooi om te happen en stro om te stappen is, maar onderzoeken hebben uitgewezen dat hooi een ideale bodembedekking kan zijn voor konijnen met zere hakjes. Zorg er wel altijd voor dat jouw konijn ook vers hooi heeft om van te eten. Het is namelijk niet zo fris als ze het hooi moeten eten waar ze net op geplast hebben. Hooi absorbeert nauwelijks, dus het is wel aan te raden om een goed absorberende onderlaag te gebruiken. Indien je hooi als bodembedekker gaat gebruiken, zou ik persoonlijk een goedkopere soort kiezen dan om te eten. Het hooi dat geschikt is voor schapen en paarden, mag ook voor konijnen. Wil je voordelig uit zijn en heb je opslagruimte, informeer dan bij een boer in de buurt of je daar een baal hooi mag kopen.
Merken: Er zijn vele merken hooi verkrijgbaar ook hebben veel winkels hooi van het huismerk. Wij hebben een apart artikel over de soorten hooi die er zijn met de voor- en nadelen er bij.
Zaagsel
In de volksmond wordt houtvezel vaak zaagsel genoemd. Dit zijn echter twee verschillende producten. Zaagsel is echt stof. Heel fijn afval dat vrij komt bij het zagen van bomen of planken. Een ontzettend stoffige bodembedekking die schadelijk is voor de luchtwegen van een konijn. In winkels is dit niet meer te koop als bodembedekking, je kan er alleen aankomen door het bij een houtzagerij te halen. Wij raden dit echter sterk af. Het is niet geschikt als bodembedekker.
Merken: geen
Houtvezel
Houtvezel of houtkrullen is schaafsel van planken of bomen. Geen fijn stof, maar dunne plakjes hout. Het is een zeer goedkope bodembedekking die in elke dierenwinkel wel te krijgen is. Helaas is het geen fijne bodembedekking. Zowel mens als dier kunnen last van de luchtwegen krijgen door het gebruik van houtvezel. Het is dus zeker niet aan te raden om dit in het hele verblijf van de konijnen te gebruiken. Er gaan ook veel speculaties rond over het gebruik van verkeerde houtsoorten in houtvezel die giftig zijn voor konijnen. Op de verpakking staat de soort hout meestal niet vermeld en het is dus ook lastig te controleren. Mocht je houtvezel hebben staan, gebruik het dan bijvoorbeeld alleen in een toiletbak en koop geen nieuwe verpakking als het op is. Er zijn gezondere alternatieven.
Merken: Plospan, happyhome, VerseleLaga, huismerken van veel tuincentra en dierenwinkels.
Geperste houtkorrels
Oorspronkelijk een kattenbakvulling, maar daardoor juist goed geschikt voor het konijnenverblijf. Houtkorrels zijn zuinig in gebruik, nemen goed vocht op en stinken niet snel. Ideaal voor in het konijnentoilet of als de konijnen niet zindelijk zijn in het hele verblijf. Ook goed te gebruiken als onderlaag onder een zachte bodembedekker die minder goed vocht op neemt. Houtkorrels zijn helaas wel wat hard en onprettig aan de voetjes. Voor konijnen met zere hakjes is deze bodembedekking af te raden.
Merken: Tooper, Plospan, PeeWee, Woody Cat, SaniCat, huismerken van veel tuincentra en dierenwinkels.
Geperste papierkorrels
Een hele fijne bodembedekker; geperste papierkorrels. Wat ze er mee gedaan hebben, geen idee, maar het absorbeert super en ruikt echt niet snel. Papierkorrels zijn ook zachter voor de voetjes dan houtkorrels. Te gebruiken als onderlaag onder een zachte bodembedekker, maar papierkorrels zijn ook zacht genoeg om als enige bodembedekking te gebruiken. Ook ideaal voor in het konijnentoilet. Zowel voor binnen- als buitenkonijnen te gebruiken.
Merken: Back-2-nature, Yesterday’s news
Katoenbedding
Katoenbedding is een heerlijk zachte bodembedekking. Ideaal voor konijnen met zere hakjes. Nadeel is wel dat het niet optimaal absorbeert. Het is dus aan te raden om in een toiletbak een andere bodembedekker te kiezen of gebruik te maken van een onderlaag onder de katoenbedding die beter absorbeert. Katoenbedding is ook een fijne bodembedekking voor konijnen met wondjes na een operatie, zoals bijvoorbeeld een castratie. Het is een zachte, niet stoffige bodembedekking die niet prikt in de wond.
Merken: Barn-i Cotton Clean, Cotton N Cotton, No Smell, Puik
Vlas
Vlas is te koop in grote balen en wordt vooral gebruikt in de paardenhouderij. Vlas kan echter ook gebruikt worden voor in het konijnenhok. Vlas wordt geteeld om de zaden (lijnzaad) en om de vezels. Van vlas maakt men papier, isolatiemateriaal, touw en vormdelen van auto’s. Het strooisel dat gebruikt wordt als bodembedekking is een bijproduct bij de productie hiervan.
Merken: o.a. Treurniet, Lin-o-star, Vividerm, Eco flax
Hennepvezel
Een veelgebruikte bodembedekking. Niet te duur, gaat niet snel stinken en absorbeert redelijk goed. Het is een bodembedekking die niet veel stof afgeeft. Te koop in kleinere pakjes, vaak in dierenwinkels, maar ook in balen. De grote balen zijn te koop in webwinkels of bedrijven die producten voor paarden verkopen. Hennepvezel wordt namelijk ook veel gebruikt in de paardenhouderij. Hennepvezel is een bijproduct van henneptouw en canvas.
Merken: o.a. Minihemp, Plospan, Aubiose, Cocoon
Hennep bodemmatten
Naast hennepvezel zijn er ook hennepmatten te koop die je als bodembedekking kan gebruiken voor konijnen. Deze matten zijn ook heel handig als ondergrond in een reismand, je kan ze namelijk heel simpel op maat knippen. Konijnen die minder makkelijk bewegen, bijvoorbeeld door EC of verlammingen, vinden een hennepmat vaak ook een fijne ondergrond. De matten worden door sommige konijnen wel gesloopt en na een tijdje, afhankelijk van de zindelijkheid, ook wel vies. Je moet het dus net als normale "losse" bodembedekking wel met regelmaat vervangen. Het is niet erg als ze het slopen of er van eten, de hennepvezels kunnen gewoon zonder problemen verteerd worden.
Kranten
Vroeger werden oude kranten met een laagje stro als bodembedekking gebruikt voor in het konijnenhok. Kranten zijn niet giftig voor konijnen, vroeger wel, toen er nog lood en andere schadelijke stoffen in de inkt verwerkt werden. Kranten zijn niet echt een handige bodembedekking voor konijnen. Het papier raakt met een plas nat en scheurt dan snel. Ook lijken konijnen het leuk te vinden de kranten vanonder het stro te trekken wat voor een rommeltje in het hok en huis zorgt. Er zijn wel bodembedekkers waarin oud papier zoals kranten verwerkt zit, deze zijn dan tot een korrel geperst.
Zand
In een konijnenhok is zand geen ideale bodembedekking. In een konijnenren echter wel! Konijnen kunnen er heerlijk in graven en hele tunnelstelsels maken. Kies wel voor speelzand, of voor speciaal konijnenzand, daar zitten namelijk geen giftige stoffen in. In andere zandsoorten kun je daar niet altijd zeker van zijn. Zorg er ook voor dat jouw konijnen niet uit het hok kunnen graven. Tegels of gaas 30 cm ingraven onder het zand is wel aan te raden. Het kan zijn dat jouw konijnen het zand als toiletbak gebruiken. Schep het vieze zand weg en hark de keutels er af. Gooi dan jaarlijks een paar zakken nieuw zand in de ren om het weer op te hogen. Nadeel van zand is wel dat het afhankelijk van de locatie soms wat lang nat kan blijven. Dat is niet ideaal voor konijnen met zere hakjes.
Merken: Bunny Nature, huismerken van bouwmarkten en tuincentrums.
Tuingrond
In het hok zal geen tuingrond gebruikt worden, in een konijnenren soms wel. Het is echter niet ideaal. Als het regent, verandert tuingrond in modder. Dit betekent dat je bruine konijnen zal hebben. Ook is veel op een vochtige ondergrond lopen niet lekker voor de konijnenvoetjes en het kan zere hakjes veroorzaken. Bovendien zit in tuingrond en potgrond en dat soort producten vaak meststof voor planten verwerk. Dat is niet ideaal in een konijnenren. Een handigere ondergrond voor in een ren is zand of tegels.
Gras
Veel mensen denken dat het ideaal is om een konijnenhok op het gras te maken. Dat is het echter niet. Ten eerste is gras iets wat onze tamme konijnen moeten leren eten. Als ze er in één keer veel van eten zullen ze diarree krijgen. Vooral voor jonge konijnen kan dat dodelijk zijn. Ten tweede is het zo dat een grasveld, tenzij het echt heel groot is, altijd kaalgegeten wordt, dus dan wordt de ondergrond een stuk tuingrond, wat modderig kan worden. Niet ideaal dus. Als je een verblijf wilt maken met gras er in, zorg er dan voor dat het gras op een apart, afgesloten stukje is. Op die manier kun je je konijn met goed weer beperkt toegang geven tot het gras. Bouw deze tijd op, begin echt met een paar minuutjes. Als de keutels goed blijven kan het de volgende dag iets langer. Als het konijn na verloop van tijd gewend is toegang te hebben tot het gras, kun je het wel permanent open laten. Als het gras erg kort is, kun je het stukje afsluiten zodat het weer kan groeien. Je kunt ook kiezen voor een losse konijnenren die verplaatsbaar is, en daar de konijnen elke dag even in laten. Op die manier kunnen de konijnen het gras kort houden zodat maaien niet zo vaak nodig is. Pas op met grasmatten, daarin zitten vaak schadelijke stoffen verwerkt om het gras beter te laten groeien en onkruid tegen te gaan. Helaas is dat niet gezond voor konijnen. Wil je gras in de konijnenren? Dan is het slimmer om zelf in te zaaien met een (biologisch) graszaad.
Tegels
Als bodem van het konijnenhok of in een konijnenren wordt vaak gekozen voor stoeptegels of andere bestrating. Dit is een prima ondergrond voor in een hok of ren. Zorg er wel voor dat er naast tegels ook een zachtere bodembedekking is, zoals zand en/of zachte bodembedekking in het nachthok. De nagels slijten goed op tegels en het is gemakkelijk schoon te houden omdat de keutels er eenvoudig af te vegen zijn. Urine kan blijvende vlekken achterlaten op tegels, dus kies niet voor de allerduurste bestrating. Ook binnen in huis worden konijnen wel op tegelvloeren gehouden. Tegelvloeren kunnen glad zijn. Zorg er voor dat daaroverheen een anti-slip kleedje of lekkere warme bodembedekking ligt. In de zomer zijn tegels heerlijk verkoelend, in de winter zijn ze helaas wat koud. Voor konijnen met zere hakjes zijn tegels niet ideaal.
Geen bodembedekking
Het klinkt misschien raar, maar veel konijnenbaasjes gebruiken geen bodembedekking. 'Waarom niet?" zul je misschien denken. Als konijnen goed zindelijk zijn, is bodembedekking niet altijd nodig. Natuurlijk moet er wel een toiletbak zijn met een bodembedekker, maar in het hok of in een ren hoeft niet altijd ondergrond gelegd te worden. Veel binnenkonijnen leven gewoon op de normale woonkamervloer en hebben alleen een paar toiletbakjes staan. Ook baasjes van buitenkonijnen laten in de zomer de bodembedekking weg. Konijnen hebben het dan niet nodig voor warmte, en meestal zijn ze beter zindelijk als er alleen toiletbakken zijn met bodembedekking. In de winter hebben buitenkonijnen wel een nachthok met stro nodig, anders krijgen ze het te koud.
Parket / laminaat
Huiskonijnen leven vaak in een woon- of slaapkamer. De meest gebruikte ondergronden daar zijn parket of laminaat. Er is niets mis met deze ondergrond, behalve dat het glad kan zijn. Lopen over een gladde vloer kan er voor zorgen dat huiskonijnen onzindelijk worden, omdat ze niet graag over de gladde vloer naar hun toiletbak lopen. Zorg dus als je een gladde vloer hebt en konijnen los in huis voor meerdere plekken met een toiletbak, hooiruif en drinkbak. Zodat ze niet de bank of stoel als toilet hoeven te gebruiken.
Om te zorgen dat jouw konijnen toch lekker kunnen rennen en binky’s maken door het huis, is het aan te raden wel iets van een kleed neer te leggen. Zorg er ook voor dat jouw konijnen goed zindelijk zijn en er voldoende toiletbakken in huis zijn, als er urine tussen de planken komt en in de ondervloer trekt, kan dat erg gaan stinken.
Vloerbedekking
Ligt er vloerbedekking in huis en heb je een huiskonijn? Vloerbedekking is stug en zorg er voor dat konijnen goed grip hebben tijdens het rennen en springen. Nadeel is wel dat konijnen van vloerbedekking zere hakjes kunnen krijgen. Ook is het niet fris als konijnen plassen of keutelen op de vloerbedekking. Besteed dus genoeg tijd aan zindelijkheidstraining en zorg voor voldoende toiletbakken in de kamer.
Zeil / vinyl
Een handige bodembedekker voor in een konijnenkamer of als onderlaag in een zelfgemaakt konijnenhok is zeil of vinyl. Het is geen dure ondergrond. Er zijn soorten te koop die niet glad zijn en voldoende grip geven. Ook maakt het niet uit als er een keer een ongelukje is, op deze ondergrond zijn plasjes en keutels gemakkelijk op te ruimen.
Waar gebruik je welke bodembedekking
Een konijn moet niet opgesloten worden in een klein hokje. Wij raden mensen aan om en nachthok of schuilhok te kopen, dit zijn de standaardhokken die te koop zijn in veel winkels. Dat hok plaats je in een ruime konijnenren. Konijnen zijn gemakkelijk zindelijk te maken, dat komt er op neer dat er ook een vulling nodig is voor in het toilet. Hieronder volgt advies over welke bodembedekkers handig zijn op welke plek.
Bodembedekking in het hok
Het nacht- of schuilhok is een plek waar je konijn beschut zit van weer en wind en lekker rustig op zichzelf kan zijn. Een echte privéruimte.
Een nacht- of schuilhok kan ingericht worden op verschillende manieren. Je kunt er voor kiezen om één laag bodembedekking te gebruiken. Het is dan van belang dat die laag zo goed mogelijk absorbeert en lekker zacht is om op te zitten. Hiervoor zou je dan bijvoorbeeld hennepvezel of geperste papierkorrels kunnen gebruiken. Let wel op, buitenkonijnen hebben in de winter altijd stro nodig. Dit kun je als toplaag over de gebruikelijke bodembedekking leggen.
Is jouw konijn niet helemaal zindelijk of wordt het schuilhok ook gebruikt als toilet? Of heb je een buitenkonijn in de winter? Dan is het fijner om een onderlaag en een toplaag te gebruiken.
Als toplagen zijn stro, hooi en katoenbedding geschikt. Kies voor een buitenkonijn in de winter voor stro, dit is nodig ivm de isolatie.
Als onderlaag kun je kiezen voor geperste strokorrels, geperste houtkorrels, geperste papierkorrels, hennepvezel of vlas.
Bodembedekking in de ren
Een ren kan binnen in huis zijn, dan ben je meestal afhankelijk van het soort bodembedekking dat al in die kamer ligt. Zorg er wel altijd voor dat er genoeg loopruimte is op een niet-glad oppervlak. Dit kun je bereiken door een anti-slip kleed neer te leggen of een stuk zeil of vinyl.
Voor een buitenren zijn er wat meer opties. Het meest ideale is om buiten te kiezen voor een combinatie van bodembedekkers. Zorg voor een stukje betegelde ondergrond om hoog en droog te zitten en zodat de nagels afslijten. Zorg ook voor een stukje met zand of tuingrond waar de konijnen lekker hun energie kwijt kunnen door te graven.
Bodembedekking in het konijnentoilet
Aan bodembedekking voor in een konijnentoilet kun je een aantal eisen stellen. Zo is het fijn als het goed absorbeert, niet te snel stinkt en dat de konijnen het niet uit het toilet graven. Veelgebruikte bodembedekkers voor in een toiletbak zijn: strokorrels, geperste houtkorrels, geperste papierkorrels, hennepvezel en vlas.
Het is aan te raden om hooi in of in de buurt van de toiletbak te leggen of hangen. Konijnen vinden het vaak prettig om op hooi te knabbelen terwijl ze aan het keutelen zijn.
Handige links naar meer informatie:
Bodembedekking in de Bunnybunch Webwinkel:
https://www.bunnybunch.nl/konijnenhokken/bodembedekking/
Zindelijkheidstraining voor konijnen:
https://www.bunnybunch.nl/informatie/konijnen-zindelijk-maken
Tips voor het maken of kopen van een konijnenhok (huisvesting algemeen)
https://www.bunnybunch.nl/informatie/konijnenhok-kopen-maken-tips
Binnenkonijnen - Konijnen houden in huis
https://www.bunnybunch.nl/informatie/binnenkonijnen-konijnen-houden-in-huis
Schoonmaaktips voor het konijnenhok
https://www.bunnybunch.nl/informatie/schoonmaken-van-een-konijnenhok
Compost van konijnenkeutels
https://www.bunnybunch.nl/informatie/compost-van-konijnenkeutels