Konijnen zijn dieren die met een beetje geduld zindelijk te maken zijn. Onthoudt hierbij echter goed dat het ene dier het andere niet is en ga er bij het aanschaffen van konijnen dan ook niet zomaar vanuit dat dit gaat lukken.

Waarom zou je een konijn zindelijk maken?

Een gezond konijn produceert wel 300-350 keutels per dag. En ze plassen. Als baasje moet je dat allemaal opruimen. Dat betekent dat je eindeloos mag blijven vegen en moeilijk moet doen om de urine uit tegels en vloeren te krijgen. Veel makkelijker toch als konijnen zindelijk zijn en ze hun behoefte op een toiletbak doen? Dan hoef je alleen dagelijks de toiletbak te legen!

Veel konijnen zijn van zichzelf al een heel eind zindelijk. Wilde konijnen keutelen vaak ook op vaste plaatsen rond de burcht, en houden hun leefgebied schoon. Als je huisdierkonijnen daar ook de kans voor geeft, is dat dus niet alleen prettig met schoonmaken voor het baasje, maar ook fijn voor het konijn!

Op de ontlasting van konijnen komen vliegen af. Dit gebeurt vooral als een konijn blindedarmkeutels laat liggen en/of diarree heeft. Maar ook op wondjes komen vliegen af. Vliegen kunnen eitjes leggen op jouw konijnen. Dan krijgt hij maden: myiasis heet dat. Dat is heel pijnlijk voor konijnen en echt niet leuk om mee te maken. Een schoon verblijf helpt mee om dit te voorkomen. Meer informatie over myiasis lees je hier.

Een konijn dat voldoende plekken heeft waar hij kan plassen, zal ook beter drinken. En beter drinken zorgt er voor dat afvalstoffen goed worden afgevoerd. Dat heeft als voordeel dat de kans dat jouw konijnen blaas probemen krijgen kleiner is.

Officieel is zindelijkheid een benaming voor het leren ophouden van de keutels en plas. Dat kun je een konijn niet leren. Met zindelijkheidstraining in dit artikel bedoelen wij dat je je konijnen toiletbak-training geeft, ze dus op een bepaalde plek leert plassen en keutelen.

Wordt elk konijn zindelijk?

Nee, niet ieder konijn zal even makkelijk zindelijk worden, zeker niet volledig zindelijk. Wil je beginnen aan konijnen in huis? Houd er dan dus rekening mee dat ze mogelijk toch in huis zullen plassen en poepen. Konijnen in huis kan dus best een smeerboel (en sloopboel, want ze knagen ook!) worden. Vind je dat erg? Denk dan goed na of je wel aan konijnen wil beginnen en of je eventueel ook buiten plek hebt voor de konijnen.

In november 2016 hebben wij onze forumleden gevraagd of hun konijnen zindelijk zijn. Bij 65,43% van de konijnenbaasjes, zijn de konijnen inderdaad zindelijk. Een deel van de konijnenbaasjes heeft nooit tijd in zindelijkstraining gestopt, maar 13,58% van de konijnen waarbij konijnenbaasjes wel aan zindelijkheidstraining hebben gedaan heeft dat niet tot het gewenste resultaat geleverd, die konijnen zijn dus niet zindelijk geworden. 

Dit is de uitkomst van de poll

Veel konijnen doen vanuit zichzelf al hun behoefte op een vaste plek. Als dat het geval is, is het vaak nog maar een kleine stap om je konijn zijn behoefte in een konijnentoilet te laten doen. Andere konijnen doen hun behoefte echter waar het hen uitkomt en vaak is dit verspreid door het hele hok.

Konijnen die in de puberteit zitten, zo tussen de 4 maanden en 1 a 1,5 jaar oud, zijn het minst makkelijk zindelijk te maken. Zeker als ze niet gecastreerd zijn is dat echt een periode dat ze veel last hebben van de hormonen. Aangezien konijnen hun plasjes en keutels gebruiken om territorium af te bakenen, is dat de periode dat het de grootste smeerboel kan worden. Konijnen die niet gecastreerd zijn zullen over het algemeen in het voorjaar en de zomer minder zindelijk zijn. Ook invloeden op het territorium kunnen voor onzindelijkheid zorgen; denk dan bijvoorbeeld aan de periode van een koppeling, een verhuizing of verandering van het verblijf. Vaak komt dat als de rust terug is en de konijnen weer gewend zijn wel weer goed. 

Hoe werkt het?

Ten eerste heb je één, of liever zelfs meerdere, toiletbakken nodig voor de konijnen. Er zijn toiletbakken in heel wat maten en modellen te koop. Het is dus belangrijk om eerst goed te kijken wat de geschikte bak is voor jouw konijnen. In de meeste winkels zie je alleen hoektoiletbakjes staan voor konijnen. Die zijn echter alleen geschikt voor klein formaat konijnen, voor de meeste konijnen zijn ze te klein. Toch kan het in een hoekje waar veel geplast word, of waar ze wat hoger mikken met hun plasjes, wel heel handig zijn een hoek toiletbak te gebruiken. De meeste gebruikte bakken zijn echter rechthoekig, het kattenbak-model, maar dan zonder de bovenkap. Het fijnst is om een bak te kiezen waar de konijnen goed in passen. Niet te klein dus, liever wat groter.  Voor de groot formaat konijnen en konijnengroepjes worden vaak onderbakken gebruikt van (cavia) traliekooien voor binnen. Zonder de tralies er op heb je een mooie ruime toiletbak voor de konijnen!

Tijdens de training is het handig om meerdere bakken neer te zetten. De konijnen wisselen soms namelijk van plek. Als jij er een bak neer zet, kiezen ze weer een andere hoek uit. Verplaats je de bak, gaan ze weer terug naar de oorspronkelijke hoek. Zo kun je eindeloos met de toiletbak blijven slepen zonder dat de konijnen zindelijk worden. Een paar extra toiletjes is tijdens de training dus wel zo handig, dan kun je gewoon op elke plek een bak zetten. Nou snappen we ook wel dat je niet gelijk een heleboel toiletbakken gaat kopen. Gelukkig kan tijdens de training ook gewoon gebruik gemaakt worden van afwasteiltjes, cuverbakken en andere opbergboxen. Neem bij voorkeur geen kartonnen doos, deze doorweekt snel door de urine en konijnen zullen dat niet prettig vinden en de wc dus gaan mijden. 

De toiletbakken bekijken die in de Bunnybunch webwinkel verkocht worden? Dat kan hier! 

Een hoektoilet is bijna in elke dierenwinkel wel te koop, waaronder in de Bunnybunch webwinkel, en ziet er zo uit:

Hoektoiletten kunnen handig zijn als jouw konijnen over de rand van een lage toiletbak heen plassen. Door de hoge achterkant wordt het over de rand plassen voorkomen. Deze hoekbak kun je ook goed in combinatie met een grote kooi-onderbak gebruiken, om het over de rand plassen te voorkomen.

Om je een idee te geven van de andere mogelijkheden hier nog een aantal mogelijke toiletbakken voor konijnen:

Voor grote konijnen is het fijner om echt een ruime kattenbak te kiezen, bijvoorbeeld eentje zonder kap, zoals bovenstaande toiletbakken. Deze bakken hebben vaak ook een rand die naar binnen staat, zodat er bij het in- en uitspringen niet veel bodembedekking over de rand gaat.

Ook de onderbak van een traliekooi, bijvoorbeeld van een cavia of konijnenkooi, kan prima als toiletbak gebruikt worden. Dit soort kooien zijn vaak erg goedkoop te vinden op tweedehands websites. Als je het traliedeel weggooit en de onderbak goed schoonmaakt, heb je voor weinig geld een fijne, ruime toiletbak voor grote konijnen of groepen konijnen.

 Voor groot formaat konijnen worden ook vaak wasmachine lekbakken gekocht (te koop in bouwmarkten voor 12-15 euro). Ook de wat grotere curverbakken worden vaak gebruikt als toiletbak. Let wel op dat de rand ook weer niet te hoog moet zijn, de konijnen moeten er makkelijk in- en uit kunnen springen.

Let bij het kiezen van een bak op het formaat van de bak en het formaat van je konijn. Een Vlaamse reus of Franse hangoor zal niet snel op een klein hoektoilet gaan. Een toiletbak kan beter iets aan de grote kant zijn, dan te klein. Het moet een bak zijn waar ze met gemak in kunnen komen zonder al te veel moeite te moeten doen en waar ze comfortabel in kunnen zitten. Veel konijnen zullen een toiletbak ook zien als een heerlijke ligplek. Niets mis mee, maar dan is het wel aan te raden om meerdere bakken neer te zetten, zodat ze een schone bak kunnen kiezen om in te liggen, en een andere bak kunnen gebruiken om te ontspannen. 

Hoe train je jouw konijnen om hun behoefte op het toilet te doen?

Bij konijnen die uit zichzelf al hun behoefte op één plek doen, zul je minder werk hebben dan bij een konijn dat zijn behoefte overal doet.

Hieronder lees je 5 punten die erg belangrijk zijn als je jouw konijnen zindelijk wil maken.

Tip 1: De locatie van de toiletbakken: Zet de bak in het begin neer op de plek waar je konijn (het meeste van)zijn behoefte doet. Kiest je konijn er ineens voor om hier een andere plek voor uit te kiezen dan verplaats je de bak met hem mee of zet je daar een tweede toiletbak neer. In het begin kan het best zo zijn dat je meerdere bakken nodig hebt om jekonijn het principe van op de bak gaan door te laten krijgen. Hebben jouw konijnen veel ruimte, zorg er dan ook voor dat er voldoende bakken zijn en dat ze goed bij de toiletbakken kunnen komen. Soms kan dat betekenen dat er bijvoorbeeld naast de bank een toiletbak staat, terwijl je die er eigenlijk niet wil hebben. Toch raden wij aan om tijdens de training daar wel een bak neer te zetten. Liever dat dan dat ze op de bank of stoelen plassen.

Tip 2: Wees consequent: Als baasje is het belangrijk consequent te zijn als je, je konijn zindelijk wilt krijgen. Elke keutel die naast de bak gaat moet je zelf in de bak leggen. Plasjes die buiten de bak gaan, veeg je op en de plek maak je schoon.  Je konijn zal in het begin nog geregeld een plasje of keuteltje buiten het toilet deponeren. Als het op geconcentreerde plekken is, zet je daar een extra toiletbak neer. Dit heeft deels met het wennen aan de bak te maken maar ook zeker met het afbakenen van territorium.  Het is aan te raden de "foute" plasplek ook goed schoon te maken om herhaling op die plek te voorkomen, daarvoor zijn speciale middeltjes te koop, die ook de geur weghalen. Het word wel eens geadviseerd om plasjes met een papiertje op te ruimen en dat in de toiletbak te gooien, maar nadeel daarvan is vaak dat de konijnen die papiertjes als voedsel of speelgoed zien, in plaats van dat ze snappen dat het zindelijkheidstraining is. Het konijn optillen en in een toiletbak zetten is geen trainingsmethode die wij aanraden, omdat konijnen prooidieren zijn en optillen juist heel eng vinden. Laat ze dus tijdens de zindelijkheidstraining lekker met alle vier pootjes op de grond staan. 

Tip 3: Konijnen eten graag waar ze keutelen. Zorg dat er hooi in of bij de toiletbak(ken) te vinden is. Zo kunnen ze lekker op hooi knagen terwijl ze aan het keutelen en plassen zijn. Hooi in de toiletbak wordt wel snel vies, als ze er eenmaal op gezeten hebben zullen ze er niet meer van eten. Het is dan eigenlijk bodembedekking geworden. Ververs het hooi dus regelmatig of zorg dat er een ruif is waar ze vanuit de toiletbak bij kunnen.

Tip 4: Castratie. Onder invloed van hormonen zullen konijnen meer keutels en plasjes in hun omgeving doen. Zowel voedsters als rammen kunnen dit gedrag vertonen. Ze markeren daarmee hun territorium en maken het gebied eigen. Zowel voedsters als rammen kun je laten castreren. Daarmee neem je een groot deel van de hormonen weg en zijn ze vaak makkelijker zindelijk te maken. Het is aan te raden om jouw konijnen te laten castreren voor er onzindelijkheidsprobemen zijn. Meer informatie over castratie lees je in het artikel over castratie op onze website (link onderaan). Soms zijn jonge konijntjes in het begin wel zindelijk, maar als ze gaan puberen spelen de hormonen op, en daarmee komt ook de territoriumdrift. In die levensfase zie je vaak dat het konijnenverblijf één grote smeerboel wordt. Castratie is dan zeker aan te raden. 

Tip 5: Bodembedekking. Soms is het even zoeken naar een bodembedekking die werkt, zowel voor jou als baasje, als voor jouw konijnen. Zorg er voor dat je in het toilet een andere bodembedekking stopt dan in de rest van het hok, zodat de konijnen gaan snappen wat de toiletplekken zijn, en wat niet. Het is zelfs mogelijk om de bodembedekking in de rest van het hok weg te laten en alleen in de toiletbakken te doen. Hoe dat werkt staat verderop in dit artikel uitgelegd. 

Als het gelukt is om de konijnen zindelijk te maken is het soms ook nog even proberen waar en hoeveel toiletbakken er nodig zijn. Tijdens de training kan het soms zo zijn dat je bijvoorbeeld 3 of 4 bakken hebt staan voor jouw koppel. Later is dat langzaamaan weer af te bouwen.

Als het een paar weken goed gaat, zou je kunnen proberen om één bak weg te halen. Doe dat niet te snel. Gaat dat ook goed, kun je eventueel nog een bak weg halen. Over het algemeen raad ik aan om wel per konijn een toiletbak te laten staan. Voor een koppel heb je dus 2 toiletbakken nodig. Wonen de konijnen in een heel groot verblijf, kan het zijn dat er meer bakken nodig zijn. Zorg er in ieder geval voor dat er altijd binnen een meter of 2 van de konijnen een toiletbak te vinden is. Als de bakken te ver weg zijn, kan dat er voor zorgen dat de konijnen weer onzindelijk worden.

Ook konijnen die zindelijk zijn zullen nog wel eens een enkele keer wat keutels of een plasje naast de bak kunnen doen. Dat komt zeker voor rond periodes dat er veranderingen zijn, zoals nieuwe spullen in het verblijf, een nieuwe omgeving, een koppeling of een nieuw huisdier. De meeste konijnen die zindelijk zijn, doen 90-95% van hun keutels en plasjes op de daarvoor bedoelde toiletbakken.

Welke bodembedekking doe je in het konijnentoilet?

Het is belangrijk dat je konijnen het verschil doorkrijgen tussen de loopruimte en hun toilet. Het is daarom ook raadzaam om in het toilet een andere bodembedekker te gebruiken dan in hun hok of ren. De konijnen voelen op die manier het verschil tussen kooi en toilet. Kies voor een bodembedekker die goed absorbeert, zoals bijvoorbeeld geperste houtkorrels, papierkorrels, katoenbedding, hennepvezel of aubiose. Merken als barn-i cotton clean, Back-2-nature en Tooper houtkorrels worden vaak gebruikt als toiletbak-vulling. Deze zijn onder andere te koop in onze webwinkel.

Veel konijnen vinden het prettig om hooi te eten tijdens het keutelen. Stop dus, naast een goed absorberende bodembedekking, ook een pluk hooi in de toiletbak of hang een ruif op bij de toiletbak. 

Problemen bij de zindelijkheidstraining

Onzindelijkheid bij huiskonijnen

Wil je konijnen houden in huis? Bedenk je dan vooraf dat konijnen niet de schoonste huisdieren zijn voor in huis. Ze plassen en keutelen, zelfs als ze zindelijk zijn, best nog wel eens naast de bak. Ook zetten ze overal hun tandjes in. Je hebt geen garantie dat jouw konijnen zindelijk worden en zindelijk blijven. Zorg dus dat ze als je besluit ze binnen in huis te houden, ze een goed verblijf hebben waar dat geen probleem is. Een ruime ren, een eigen kamer. Een eigen plek wat geen wisselend terrein is, waar ze lekker konijn mogen zijn, ook binnen in huis. 

Sommige baasjes van konijnen die in huis leven hebben moeite om hun konijnen zindelijk te krijgen. Dat kan een aantal verschillende redenen hebben. Vaak komt dit omdat de afstand naar de toiletbak te ver is voor de konijnen. Zorg dus echt dat er op meerdere plaatsen in huis een toiletbak staat, ook als ze los lopen. Zorg er vooral ook voor dat de toiletbakken goed te bereiken zijn.

Ook vinden konijnen vinden gladde vloeren niet prettig en zijn soms onzindelijk omdat ze niet makkelijk bij de bak kunnen komen. Zorg er voor dat je een kleed neerlegt voor meer grip, zodat ze wel goed bij het toilet kunnen komen.

Konijn plast op stoel, bank of bed

Tot slot is een veel gehoord probleem dat de konijnen juist naar de bank of stoel gaan om daar op te plassen. Of dat ze het hele bed onder plassen of sproeien. Dat heeft met territorium afbakening te maken. Op die plekken is jouw mensengeur flink aanwezig. Jouw konijnen willen dus juist op dat soort plekken aangeven dus juist hun eigen geur afgeven, en dat doen ze in de meeste gevallen met urine. Dat is best lastig af te leren, omdat dit echt natuurlijk konijnengedrag is.

De best werkende oplossing voor dit probleem is zorgen dat ze niet meer op de bank, stoel of het bed kunnen komen. Als ze er niet kunnen komen, kunnen ze er namelijk ook niet plassen.

Als dat niet mogelijk is, kun je proberen de zindelijkheid te gaan sturen. Vaak is er een toiletbak op de bank, bed of stoel voor nodig waar ze eerst in leren plassen en poepen, en als ze dat een tijdje snappen kun je vaak wel de bak verplaatsen naar een logischere plek, zoals op de grond er vlak naast.

De plek tijdelijk afzetten is ook nog een optie. Een plek afleren waar konijnen kiezen te keutelen en plassen is niet zo makkelijk, maar soms vergeten ze de plek als ze er een paar weken niet bij kunnen, en hebben ze dan inmiddels weer nieuwe plekken gevonden om hun behoefte te doen.

Als laatste optie kun je nog zorgen dat het niet erg is dat er geplast of gekeuteld word op die plaatsen. Er bestaan ook matten om stoelen en banken te beschermen, deze zijn onder andere te koop in de bunnybunch webwinkel (plasmatten) maar de matrasbeschermers die gebruikt worden voor kinderen die bedplassen kunnen ook uitkomst bieden, en zijn vaak ook in net wat grotere maten te koop. 

Onzindelijkheid bij jonge konijnen

Jonge konijnen hebben vaak nog geen hele goede controle over hun blaas. Met als gevolg dat ze vaak plassen, soms gewoon omdat ze hun plas niet meer op kunnen houden, maar vaak ook op momenten dat ze bang zijn, als ze dingen spannend vinden. Zo komt het bij jonge konijntjes vaak voor dat ze plassen als ze op schoot zitten of op meubels. Konijnen zijn geen schootdiertjes, wij raden dus af om ze veel op te tillen. Hoe je wel een jong konijn tam maakt en er leuk mee kan spelen lees je in ons artikel over het tam maken van een konijn, link staat onderaan dit artikel.

Vanaf een week of 12 gaan bij jonge konijntjes ook nog eens de hormonen opspelen. Het territoriumgedrag krijgt langzaam aan een belangrijkere rol. Je ziet ze steeds vaker met hun kinnetje over objecten gaan "van mij". Maar ook keutels en urine worden gebruikt om geursporen achter te laten in hun territorium. Laat je de dieren niet castreren, dan bereikt dit gedrag meestal een hoogtepunt als de dieren 6-8 maanden oud zijn, en vervolgens ook elk jaar in het voorjaar. Het is niet voor niets dat de meeste konijnen op de leeftijd van 6-8 maanden alweer worden afgestaan door veel baasjes, dat is de periode dat de konijnenpuberteit hoog opspeelt en mensen er achter komen dat konijnen toch niet de huisdieren zijn die ze verwacht hadden. Onderschat het dus niet! De konijnenpuberteit loopt vanaf een maand of 4, tot soms wel 1.5 jaar. Best een lange periode dus!

Wij adviseren om rammetjes op een leeftijd van 12-16 weken in ieder geval te castreren om dit ongewenste gedrag te voorkomen, en zodat ze samen kunnen leven met soortgenootjes. Maar ook voedsters kunnen flink last hebben van hormonen. Voedsters kunnen net zo goed sproeien als rammen, en daarnaast zullen ze schijnzwanger worden en graafgedrag gaan vertonen, vaak net op plekken die je niet fijn vind, zoals in een stoel, de gordijnen of de plantenbakken. Castratie kan bij voedsters zeker helpen om dit gedrag te verminderen, voorkomen of als je geluk hebt te laten verdwijnen. Een voedster kan vanaf de leeftijd van een maand of 5 gecastreerd worden. 

Onzindelijkheid tijdens of na een koppeling

Geur is ontzettend belangrijk voor konijnen, al helemaal als ze net een nieuwe partner ontmoet hebben. Keutelen en plassen zijn manieren om hun geur af te zetten in het verblijf. Ook kinnen zie je veel tijdens en na een koppeling, een konijn heeft namelijk ook geurklieren onder de kin. Ze zeggen dan dus eigenlijk "dit is van mij". Zindelijkheidstraining is in deze periode eigenlijk niet te doen. We raden het ook niet aan om het verblijf te schoon te maken en elk keuteltje en plasje direct weg te halen en met sterk ruikende schoonmaakmiddelen aan de slag te gaan, dan gaan de konijnen alleen maar weer opnieuw (meer) geur afzetten. Het is even een paar weken vervelend, maar als de konijnen goed bij elkaar passen en elkaar beter leren kennen, komt er steeds meer rust bij het koppel, en ook minder noodzaak voor het markeren van de omgeving. Als de rust tussen het koppel komt, kun je met zindelijkheidstraining beginnen. 

Konijn plast in nachthok of schuilhok

Sommige konijnen hebben het schuilhok als standaard toilet plek uitgekozen, maar we zien het ook veel op het moment dat je naar de winter toe gaat en stro gaat gebruiken in de nachthokken en schuilhokken, om de konijnen voldoende warmte te bieden. Dit kan best lastig zijn. Een (hoek)toiletje gebruiken in het schuilhok en dat dagelijks verschonen kan een oplossing zijn, maar vaak komt dit probleem door het ontwerp van het schuilhok. Meestal hebben deze hokken maar één in- en uitgang, en is het voor de konijnen geen fijne schuilplek, biedt het geen veilig gevoel. Een tweede opening maken in het schuilhok kan een oplossing zijn. Vaak zie je dat de konijnen het dan wel echt als rust en schuilplek gaan gebruiken en niet meer als toilet. Een paar keutels om de geur te markeren zul je dan nog wel tegen komen, maar meestal niet meer dan dat. 

Ook de locatie van het schuilhok kan nog verschil maken. Staat het strak in de hoek van de ren, dan is dat een grens van het verblijf en dat is juist vaak een plek die konijnen uitkiezen om hun geur af te zetten, als toilet plek dus. Als je het schuilhok iets naar voren haalt, kan het al verschil maken. 

Bodembedekking weglaten in een nachthok kan wel in de zomer, maar in de winter is er echt een goede schuilplek nodig voor buitenkonijnen. Je ontkomt dan niet aan het gebruik van stro. 

Geen bodembedekking in het verblijf

Wil het echt niet lukken, kun je proberen om je konijnen enkele dagen helemaal geen bodembedekking in het verblijf te geven en enkel in de toiletjes. Let hierbij wel op dat dit bij buitenkonijnen in de winter niet kan in verband met de koude temperaturen! Buitenkonijnen hebben bij temperaturen onder de 10 graden bodembedekking nodig, onder de 5 graden is het aan te raden ook echt stro in het verblijf van buitenkonijnen te gebruiken voor goede isolatie tegen de kou. 

Bij huiskonijnen kun je wel permanent bodembedekking weglaten, zij hebben eigenlijk geen bodembedekking nodig, behalve in de toiletbakken. Het kan wel fijn zijn dat ze een graafbak hebben, maar die kan ook gevuld zijn met bijvoorbeeld papiersnippers, ballen of oude handdoeken. Die bak is echter om te graven, niet om in te keutelen. Tijdens zindelijkheidstraining is dat misschien wat verwarrend, dus een graafbak zou ik pas introduceren als ze de toiletbakken goed snappen. 

Zindelijkheidstraining lukt niet 

Bij het zindelijk maken van een konijn is nogal wat geduld vereist. Verwacht niet dat je konijn dit hele principe binnen enkele dagen door heeft. Blijf consequent en blijf volhouden en je zult zien dat zowel jij als je konijnen er veel profijt van hebben als ze in ieder geval voor het grootste gedeelte zindelijk zijn. 

Ga ook goed na of er andere redenen kunnen zijn waarom het konijn niet zindelijk wil worden. Is de leefruimte wel groot genoeg? Is het konijn wel gezond? 

Soms zit er echt een konijn bij dat het maar niet wil snappen. Is dat het geval? Kijk dan of je de huisvesting aan kan passen zodat de onzindelijkheid een minder groot probleem is. Verhuis de konijnen bijvoorbeeld naar een ruim buitenverblijf. Of als ze in huis wonen, zorg dan voor een goede afgezette leefruimte die voldoende groot is, met een ondergrond die tegen een plasje kan. Let wel op dat het verhuizen van konijnen van binnen naar buiten alleen tussen mei en september kan in verband met de wintervacht.

Plotseling niet meer zindelijk

Er zijn verschillende redenen waarom konijnen opeens niet meer zindelijk zijn. Het eerste wat je moet uitsluiten is medische problemen. Blaasontstekingen, blaasgruis en nierstenen bijvoorbeeld kunnen invloed hebben op de zindelijkheid. Maar ook bij E. Cuniculi komen zindelijkheidsproblemen voor. Een controle bij de dierenarts is dus aan te raden.

Naast medische oorzaak kunnen hormonen invloed hebben op de zindelijkheid, zeker bij ongecastreerde konijnen. Jonge konijnen die in de puberteit komen kunnen daardoor ook onzindelijk worden, en krijgen in die periode vaak ook sterker ruikende urine. Ook volwassen konijnen kunnen onzindelijk worden, vaak zie je dat dan in het voorjaar als de hormonen opspelen. Dat kan vervelend zijn, maar in zo een geval kan castratie wel helpen. Het is geen wondermiddel, er is geen garantie dat het helpt, maar er is wel een goede kans dat het verschil maakt. Het duurt vaak wel een aantal maanden voor de hormonen na castratie echt uit het lijfje zijn verdwenen, het is dus niet zo dat het konijn de dag na castratie opeens zindelijk is.

Daarnaast zijn veranderingen in het territorium ook vaak de reden dat konijnen onzindelijk worden. Een verhuizing, een nieuwe huisgenoot (bijv. een baby, een nieuwe partner, een hond of kat), een hond op bezoek, een ander konijn in de omgeving, na een tijdelijk verblijf bij een oppas. Het kan allemaal reden zijn dat de konijnen opeens beslissen dat ze met alle plasjes en keutels aan moeten gaan geven dat hun verblijf toch echt van hun is. Dit is vervelend, maar als ze na verloop van tijd (vaak weken!) weer tot rust komen, en weten dat hun verblijf toch echt wel veilig en van hun zelf is, worden ze met wat motivatie van het baasje vaak weer opnieuw zindelijk.

Konijnen graven in de toiletbak, hoe stop je dat?

Er zijn een aantal dingen die je kan doen die hierbij helpen.

1. Zorgen dat de konijnen op andere plekken waar het wel mag de graafbehoefte kunnen bevredigen. Dat kan een bak zijn met zand, papiersnippers of handdoeken, een snuffel en graafmat. Konijnen hebben nou eenmaal een flinke behoefte om te graven, zeker in het voorjaar kan dat opspelen. Het is natuurlijk gedrag voor konijnen om hun eigen burchten en holen te willen graven. In gevangenschap moet je dus ook zorgen dat konijnen aan die behoefte kunnen voldoen. Zet een graafbak echter niet in een hoek, dan maken ze daar vaak weer een toiletbak van!

2. Probeer verschillende bodembedekkers uit. In de bak die niet is om in te graven, stop je een andere bodembedekking dan in de graafbak, zodat ze het verschil merken.

3. Een toplaagje hooi op de toiletbak kan ook helpen tegen uitgraven.

4. Konijnen die flink graven en slepen met de bak, kun je soms laten stoppen door de bak te verzwaren, bijvoorbeeld met een platte steen of tegel. Rondom die tegel stop je dan bodembedekking. Dat maakt niet heel handig schoon, maar is meestal maar een paar weken nodig, tot ze de bak met rust laten. Omdat de steen in de weg ligt, kunnen ze de toiletvulling er niet of nauwelijks uitgraven.

5. Verschoon de bak op tijd, maar ook niet te vaak. Als je te vaak schoonmaakt en de geur er uit haalt, zijn konijnen minder geneigd om het als toiletbak zien. Maar als de bak te vies is, is de kans dat ze hem uitgraven weer groter. Zoek er dus de juiste balans in.

Hoe voorkom je dat konijnen plassen en keutelen rond/naast de toiletbak?

Dit kan een aantal redenen hebben.

1. Medische problemen. Soms hebben konijnen problemen met hun gewrichten of zien ze niet zo goed en is de rand van een toiletbak te hoog. Ze ruiken de geur dan wel, maar kunnen niet makkelijk in de toiletbak zelf komen. Dan keutelen ze er omheen. Het kan in zo een geval helpen om een toiletbak te kiezen met een lage instap.

2. Geur. Geur is voor konijnen ontzettend belangrijk als het gaat om het kiezen van de locatie waar ze plassen en poepen. De kans is groot dat de toiletbak in dit geval te schoon is, maar de ruimte er omheen wel veel geurtjes heeft. Maak het gebied rondom de toiletbak goed schoon met een middel dat urinegeurtjes aanpakt. En zorg er voor dat er wel geur in de toiletbak zelf zit, leg er bijvoorbeeld een paar keuteltjes in. Soms kan het ook al genoeg zijn om de toiletbak een stukje te verplaatsen, zodat hij op de plek staat waar ze hun behoefte doen.

3. De bak is te klein. Soms is de bak simpelweg te klein voor het formaat konijnen, of voor twee konijnen tegelijk en is dat de oorzaak dat de keutels en urine rondom belanden. Een grotere bak kan dan  helpen, of een bak met een hogere rand.

Voor sommige konijnen is een gemiddelde zindelijkheid het meest haalbare en belanden er altijd wel keutels of plasjes in de omgeving rond de bak. Dan zit er niets anders op dan regelmatig te poetsen om het bij te houden. Rond periodes dat de hormonen opspelen, zoals in het voorjaar en in de puberteit, en tijdens en na een koppeling merk je vaak ook dat de konijnen niet alleen in de bak, maar er ook rondom keutelen. Dit heeft te maken met het afbakenen van het territorium. Na verloop van tijd, als het seizoen voorbij is of de koppeling verder vordert, dan gaat dit vaak wel over, verbetert de zindelijkheid weer.

Onzindelijkheid tijdens en na een koppeling

Voor konijnen is geur ontzettend belangrijk tijdens en na een koppeling. Tijdens een koppeling en net er na, raden wij niet aan om aan zindelijkheidstraining te doen. Poets de omgeving van de konijnen ook niet te overdreven, want dat maakt alleen maar dat ze meer urine en keutels deponeren om hun geur af te zetten. 

Lukt het echt niet?

Dan zou je een konijnentrainer kunnen benaderen, zo iemand kan helpen en eventueel aan huis komen om te achterhalen wat de reden is dat jouw konijn onzindelijk blijft. Op onze website is een lijst met konijnenscholen te vinden, een link vind je onderaan dit artikel.

Heb je naar aanleiding van dit artikel nog vragen, nodigen we je graag uit om deze te stellen op ons forum.

Succes!

Handige links naar meer informatie:

Tips voor het maken of kopen van een konijnenhok (huisvesting algemeen)
https://www.bunnybunch.nl/informatie/konijnenhok-kopen-maken-tips

Castratie en sterilisatie bij konijnen
https://www.bunnybunch.nl/informatie/castratie-en-sterilisatie-bij-konijnen

Binnenkonijnen - Konijnen houden in huis
https://www.bunnybunch.nl/informatie/binnenkonijnen-konijnen-houden-in-huis

Schoonmaaktips voor het konijnenhok
https://www.bunnybunch.nl/informatie/schoonmaken-van-een-konijnenhok

Bodembedekking voor konijnen
https://www.bunnybunch.nl/informatie/bodembedekking-voor-konijnen

Compost van konijnenkeutels
https://www.bunnybunch.nl/informatie/compost-van-konijnenkeutels

Lijst met konijnenscholen
https://www.bunnybunch.nl/informatie/konijnenscholen