Konijnen en vuurwerk

10/22/2023 13:21:25

De jaarwisseling wordt in Nederland traditioneel gevierd met oliebollen en vuurwerk. Hoewel er tegenwoordig steeds meer wordt gesproken over een vuurwerkverbod, en het er in 2020-2021 zelfs was, weerhoudt dat veel mensen er niet van toch vuurwerk af te steken.

Van het vuurwerk hebben veel konijnen last. De harde knallen en lichtflitsen kunnen angstaanjagend zijn en voor een konijn alles behalve feestelijk. Het gehoor van konijnen is veel beter dan het gehoor van een mens. De harde knallen van het vuurwerk maken daardoor meer indruk op een konijn. Sommige konijnen zien het als het geluid van stampende soortgenoten, wat een waarschuwing is voor dreigend gevaar.

Begin al enkele dagen voor oud en nieuw met je konijn te laten wennen aan de situatie die je tijdens oud en nieuw wil. Dit voorkomt extra stress en ook in de dagen voor de jaarwisseling zijn al knallen te horen.

Buitenkonijnen en vuurwerk

In de dagen voor oudjaar zijn vaak de eerste knallen al te horen. Hoewel dat ook spannend is, wennen veel konijnen zo wel geleidelijk aan de harde geluiden. Als het vuurwerk echter goed van start gaat op oudjaarsdag, net na 18 uur en net na middernacht is het voor veel konijnen toch wel behoorlijk spannend.

Laat de konijnen in hun eigen hok zitten. Dit is hun vertrouwde en veilige plek. Als het geen optie is om ze op hun vaste plek te laten, bijvoorbeeld omdat er vuurwerk in de ren of in het hok kan komen, verzet ze dan naar een veilige plek, of sluit ze op in een gedeelte van het verblijf waar geen vuurwerk in kan komen (ook niet te klein, dat is niet goed voor de onderlinge konijnenrelaties!) of span een fijn net over de ren heen.
Probeer echt te voorkomen dat je de konijnen nog op het laatste moment moet verplaatsen naar een ander hok. Als je de konijnen wil verplaatsen, bijvoorbeeld naar een rustige plek, zoals in een schuur of garage, doe dit dan met het hok waar ze in gewend zijn te leven. Verplaats ze ook al een paar dagen voor de jaarwisseling en niet op het moment dat het al volop knalt. Anders is het alleen maar extra stress bovenop de stress die ze van het vuurwerk hebben.

Soms wordt er geadviseerd dekens over het hok te leggen. Dit is voor buitenkonijnen echter niet aan te raden. Dekens kunnen namelijk snel vlam vatten als er vuurwerk op komt en zorgen er voor dat de ventilatie in het konijnenverblijf minder wordt. Dit raden wij dus niet aan.

Als het niet mogelijk is om de buitenkonijnen te verplaatsen, zorg er dan in ieder geval voor dat ze voldoende schuilplekken hebben en dat er geen vuurwerk in het hok of in de ren kan komen.

Een soortgenootje zorgt er voor dat ze steun bij elkaar kunnen zoeken. Konijnen horen natuurlijk altijd samen te leven met een soortgenootje, maar bij dit soort momenten is duidelijk zichtbaar waarom dat zo belangrijk is. Zorg er dus voor dat jouw konijn ruim voor de jaarwisseling gekoppeld is aan een soortgenootje.

Konijnen die op een balkon wonen kunnen soms extra last hebben van vuurwerk omdat de knallen door de omringende gebouwen worden versterkt. Neem dus ook voor deze konijnen voldoende maatregelen om stress te voorkomen.

Binnenkonijnen en vuurwerk

Ook voor binnenkonijnen geldt dat ze het liefst in hun vertrouwde omgeving blijven. Zorg ook hier voor genoeg schuilplekken. Zet desnoods wat kartonnen dozen neer waar ze in kunnen kruipen. Hebben ze een traliekooi of bench als schuilhok, hang daar dan een dekentje over zodat ze lekker beschut kunnen zitten.

Doe de gordijnen en/of rolluiken dicht. Hierdoor isoleer je het huis tegen de knallen en ook tegen eventuele lichtflitsen. Laat het licht aan, ook als je niet thuis bent. Zet eventueel ook de radio aan, mits de konijnen dat natuurlijk wel gewend zijn.

Hoe zie je of een konijn bang is?

Een konijn dat bang is kan dat op een aantal manieren laten zien. Elk konijn kan de angst op een verschillende manier laten zien, afhankelijk van hoe zijn karakter is en hoe de specifieke situatie is.

Een bang konijn rent weg. Vaak bewegen de poten dan zo snel om weg te komen dat ze over de grond slippen. Bange konijnen kruipen weg en/of maken zich zo plat en klein mogelijk, maar wel alert op de omgeving.

Sommige konijnen zullen gaan stampen om eventuele soortgenoten te laten weten dat er gevaar is.

Andere konijnen drukken zich zo plat mogelijk tegen de grond.

Let ook goed op dat de konijnen in de periode rond de jaarwisseling goed blijven eten. Konijnen die angst en stress hebben stoppen soms met eten, met stilvallende darmen als gevolg. Als een konijn 24 uur niets eet zijn de darmen leeg en vallen ze stil. Het is ontzettend moeilijk om ze dan weer goed aan de gang te krijgen. Meestal lukt dat niet en overlijdt een konijn. Dat wil je natuurlijk voorkomen. Verwen de konijnen op deze dagen gewoon een beetje extra met hun favoriete voedsel, om te zorgen dat ze aan het eten blijven.

Algemene tips voor konijnen en vuurwerk

Er bestaan middelen die mogelijk helpen tegen stress zoals Bach Rescue Remedy Pets, Pet remedy kalmerende doekjes en spray en Beaphar Rabbit Comfort. Deze producten zijn onder andere te koop in de bunnybunch webwinkel. Hier kun je al een aantal weken voor de jaarwisseling mee beginnen. De bach en Pet remedy producten zijn een homeopathisch middel dat helpt te kalmeren in stresssituaties, Beaphar rabbit comfort werkt op basis van feromonen.

Ga vooral niet experimenteren met kalmeringstabletten die voor honden en katten zijn ontwikkeld. Deze zijn vaak niet goed geschikt voor konijnen en/of hebben niet de gewenste werking en versterken daardoor soms zelfs de angst van je konijn of veroorzaken spijsverteringsproblemen, die je op zo'n moment nou juist niet wil hebben.

Zet een radio aan om het geluid van knallen deels te overstemmen. Natuurlijk niet zo hard dat de konijnen juist weer van de radio schrikken, maar het geluid van de radio kan er voor zorgen dat de knallen wat minder opvallen. Dit kan zowel bij buitenkonijnen die naar een schuur of garage zijn verhuisd als bij binnenkonijnen. Ook hierbij is het aan te raden om de konijnen wel eerst te laten wennen aan het geluid van de radio en dit niet opeens op oudjaarsdag te introduceren.

Gedraag je zelf vooral niet anders dan anders. Als jij telkens als je konijn een teken van stress vertoont in paniek aan komt rennen, versterk je de angst van je konijnen alleen maar. Doe dus niet anders dan normaal. Benader de konijnen rustig. Natuurlijk ga je wel wat vaker bij de konijnen kijken op zo een dag en dat is helemaal prima. Houd in de gaten dat ze goed eten en dat de stress ze niet te veel wordt. Geef ze gerust iets lekkers zoals wat extra groenvoer, een wilgenbal of ander speeltje waar ze mee bezig kunnen zijn als afleiding. Sommige konijnen zullen te bang zijn en het links laten liggen, voor anderen is het een welkome afleiding.
Ga jouw konijnen niet opeens jouw gezelschap opdringen om ze te troosten, als je dat normaal ook niet doet. Als de konijnen aandacht van mensen gewend zijn mag je zeker bij ze gaan zitten om ze te steunen. Dat mag ook best eens wat vaker en wat langer zijn dan je op een normale dag doet. Let alleen wel goed op de konijnen of ze het wel prettig vinden, niet elk konijn is daar hetzelfde in. Als het wat bangere konijnen zijn die niet van menselijke aandacht houden, zorg dan dat ze een plek hebben waar ze zich veilig voelen en een konijnenmaatje hebben om steun bij te zoeken. Ga met oudjaar niet opeens als konijnenbaasje bij een schuw konijn zitten en jouw aandacht opdringen. Dat zal juist meer stress veroorzaken.

Zorg dat jouw konijn samen leeft met een soortgenootje. Een konijn heeft meer steun aan een soortgenootje dan aan een mens. Het is dus wel aan te raden om konijnen in een koppel of groepje te houden. Ga echter niet op oudjaarsdag de konijnen koppelen, op die dag is er al genoeg stress. Laat konijnen dus alleen samen met andere konijnen met oudjaar, als het al een bestaande groep of koppel is.

Gelukkig zijn er ook veel konijnen die weinig last hebben van de jaarwisseling. Bijvoorbeeld als je op een plek woont waar niet veel vuurwerk afgestoken wordt, of als je konijnen in huis wonen. Sommige konijnen zijn ook wat meer stressbestendig dan andere.

Laat de jaarwisseling niet verpesten omdat je je te druk maakt om je konijnen, neem op tijd voldoende voorzorgsmaatregelen zodat je zelf zonder al te veel zorgen lekker kan genieten van deze avond!

In december 2016 hebben wij gevraagd aan onze forumleden of hun konijnen last hebben van vuurwerk. Hieronder de uitkomst van de poll. De meeste konijnenbaasjes geven aan dat de konijnen het wel spannend vinden, maar als je als baasje zorgt voor een veilig onderkomen waar ze goed kunnen schuilen, komen ze de jaarwisseling zonder problemen door. Vooral eigenaren van binnenkonijnen geven aan dat hun konijnen er eigenlijk helemaal niet bang van zijn en niets om geven.

Vuurwerktraining

Het is mogelijk om jouw konijnen al voor oud en nieuw te laten wennen aan knallen. Schaf een vuurwerk cd aan, of zoek vuurwerkgeluiden op op Youtube, en zet deze in eerste instantie heel zacht op, als achtergrond muziek. Doe dit op een moment van de dag dat jouw konijnen rustig bezig zijn met eten of spelen. De volgende dag doe je dit weer, maar zet je de cd wat harder. Zo bouw je het op tot jouw konijnen gewend zijn aan harde geluiden en knallen.

Lukt het jou niet om jouw konijn van zijn vuurwerkangst af te helpen? Diverse konijnentrainers bieden vuurwerktraining aan voor konijnen. Het is verstandig hier op tijd mee te beginnen, het liefst ongeveer 2 maanden voor de jaarwisseling. Op die manier is er rustig de tijd om een angstig konijn te laten wennen aan vuurwerk. De link naar de lijst met konijnenscholen vind je onderaan deze pagina.

Kerstbomen

Het heeft niet zo veel met vuurwerk te maken, maar omdat het in dezelfde periode een actueel onderwerp is willen wij het hier toch ook even aanhalen.

Een vraag die wij vaak krijgen is of kerstbomen, naaldbomen, sparrenbomen en/of dennenbomen giftig zijn. Het antwoord is niet simpel ja of nee. Het is ook per boomsoort verschillend. De reden dat er veel voor gewaarschuwd wordt is omdat er in sommige naaldbomen een olie zit, die giftig kan zijn voor bepaalde diersoorten. Maar dit is vooral bekend over honden en katten, niet over konijnen. Ook als een hond of kat water drinkt waar naalden in gelegen hebben, kunnen ze daar last van krijgen.

Konijnen in de natuur eten echter wel dennenappels en sparappels. En in tijden van schaarste ook schors van sommige naaldbomen, zonder daar last van te krijgen. In onze webwinkel verkopen wij zelfs wel eens dennen- en sparappels als speelgoed voor konijnen. Zolang je dit met mate geeft, is er niets aan de hand.

Waar je wel voor moet oppassen is grote hoeveelheden hars. Hars bevat etherische oliën, en die zijn in grote hoeveelheden giftig, zeker als ze onverdund worden ingenomen.

Zoals eerder gezegd zijn er wel verschillende naaldbomensoorten, die niet allemaal even giftig zijn. Hieronder een aantal soorten met de giftigheid er bij;

Sparren - de piceasoorten, bijvoorbeeld de fijnspar en blauwspar : niet giftig, maar de etherische oliën uit de hars kunnen wel problemen geven.
Dennen - de Pirussoorten: De naalden veroorzaken abortus bij mens en dier
Icea abies = Noorse spar : Vooral de naalden zijn giftig voor dieren (met name voor honden en katten).
Taxus baccata = Gewone taxus : Giftig, met name voor paarden, koeien, geiten en schapen maar er zijn ook gevallen van problemen bij konijnen bekend, en dan met name door het eten van de takken, naalden en zaden. De dodelijke dosis voor een paard wordt geschat op 0,5 tot 2 gram naalden per kg lichaamsgewicht.
Ook de mistletoe en dan met name de bessen daarvan, zijn zeer giftig voor dieren, ook voor konijnen!
Zet de kerstster (Euphorbia) ook veilig buiten bereik van de konijnen en andere huisdieren! Ook deze is erg giftig, niet alleen voor konijnen, maar ook voor honden en katten!

Om terug te komen op de kerstbomen is er echter nog een punt; veel kerstbomen worden behandeld met chemische middelen die er voor zorgen dat ze de naalden minder snel verliezen en dat ze vlamvertragend worden, minder brandbaar dus. Neem het zekere voor het onzekere, en zorg er voor dat jouw konijnen niet bij de kerstboom kunnen komen. Zet er bijvoorbeeld een panelenren om de kerstboom heen of kies voor een kunstboom. Nog een tip: werk ook het snoer van de lampjes veilig weg!