Veel konijnenhouders zijn benieuwd hoe de wereld er uit ziet door de ogen van hun konijn. Waarom is het zo moeilijk voor mijn konijn om eten te vinden als het recht voor zijn neus staat? Waarom schrikt mijn konijn zo snel als ik de kamer binnen loop met een tas of doos in mijn handen? Kan mijn konijn kleuren zien?
Wat ziet een konijn?
Het eerste dat je moet weten is dat het zicht van een konijn compleet anders is dan jouw eigen zicht. Onze ogen staan vooraan in ons hoofd, en die van konijnen zitten aan de zijkanten. Doordat onze ogen aan de voorkant zitten zien wij bijvoorbeeld goed diepte. Ook zien wij in kleur, wij kunnen namelijk 3 kleuren zien, rood, geel en blauw.
Aan de andere kant is het zicht van een konijn zo ontworpen dat hij snel en goed kan zien of er vijanden aankomen, vanuit bijna elke hoek. De ogen staan hoog en aan de zijkant van het hoofd, waardoor een konijn bijna 360 graden kan zien, en zelfs ook boven het hoofd kan kijken. Konijnen zijn vaak verziend, wat verklaard waarom ze snel kunnen schikken van een overvliegend vliegtuig, zelfs als zijn menselijke baasje het nauwelijks kan zien.
De prijs die konijnen betalen voor dit grote zichtveld is een kleine blinde vlek recht voor het gezicht. Maar zijn neusje aan de voorkant en grote oren compenseren dat weer. Wil een dier zijn zicht goed scherp kunnen stellen dan is er een deel nodig wat beide zichtvelden overlappen. Konijnen hebben dit dus niet. Konijnen zien objecten die dicht bij zijn driedimensionaal. Als je konijn zijn kopje scheef houd en je vanaf de zijkant aankijkt, dan is dat voor een konijn recht aankijken.
Ziet een konijn kleuren?
Gedragsonderzoek uit 1970 wijst uit dat konijnen een beperkt aantal kleuren zien. Ze zien in de kleuren blauw en groen. Ze zien deze kleuren misschien niet zoals wij ze onderscheiden, maar ze kunnen wel onderscheid maken tussen deze twee kleuren.
Konijnen kunnen wel veel beter in schemer zien dan mensen kunnen. Ze zien als het schemert minder helder dan bij vol daglicht, maar nog steeds redelijk goed.
Nu vraag je je misschien af of jouw konijn je helder kan zien, of alleen maar een grote, wazige vlek ziet? Een konijn ziet je niet zo scherp als je zelf ziet. Maar toch vormt hij een beeld van jou, waarbij hij gebruikt maakt van zijn zintuigen. Hij onthoud jouw vorm, jouw stem, jouw bewegingen en geur. Zo kan jouw konijn je toch herkennen, zolang je maar niet met een tas of grote doos binnen komt lopen, die jouw voor hem zo bekende vorm helemaal veranderd!
Ik hoop dat dit artikel duidelijk maakt wat jouw konijnen kunnen zien en waarom konijnen soms zo snel kunnen schrikken.
Oogkleur bij konijnen
Konijnen kunnen verschillende kleuren ogen hebben. Bruin en blauw komen het meest voor. Middels een forumpoll hebben we in 2021 gevraagd welke oogkleur de konijnen van onze leden hadden. Uit die poll kwam dat 68% van de konijnen bruine ogen heeft, 19% blauwe ogen, 5% grijze ogen 4% rode ogen en 2% van de konijnen heeft twee kleuren in één oog.
Zijn albino konijnen blind?
Dit is een vraag die we vaak krijgen. Het antwoord is nee, het is niet zo dat een konijn dat een albino is, altijd blind is. Ze zien wel minder goed dan andere konijnen.
Het is belangrijk om te weten dat rood en roze ook normale oogkleuren zijn bij konijnen, dus dat niet elk konijn met rode of roze ogen een albino is. Een konijn kan een witte vacht en rode ogen ook erven van de ouders, zonder dat het een albino is. Albino betekent dat een dier helemaal pigmentloos is, het is een genetische mutatie. Als jouw konijn dus wel ergens bruine of zwarte vacht heeft, ergens wat vlekjes bijvoorbeeld, in combinatie met rode ogen, dan is het dus zelf geen albino. Het kan wel zijn dat ze het gen met zich mee dragen, het is een recessief gen. Veel konijnen met wit in de vacht dragen dit gen wel mee. Dit is bij rassen met een bonte tekening, zoals lotharingers en hulstlanders bijvoorbeeld het geval.
Bij konijnen is er wel bewust gefokt met dieren met het albino gen. Bij de pool roodoog bijvoorbeeld. Als een konijn de mutatie heeft is het echt volledig pigmentloos, zowel de vacht als ogen. De vacht is dan zo wit als sneeuw en de ogen zijn rood. De rode ogen komen omdat de kleur die je ziet komt van de bloedvaatjes, aan de achterkant van de iris zit normaal gezien pigment die de oogkleur bepaalt. Als daar geen pigment is, heeft het konijn rode ogen.
Albino konijnen zijn niet per definitie ongezond. Wel zijn deze dieren gevoeliger voor zonlicht, zo zijn er albino konijnen die de oren verbranden als ze in de zon lopen. In sommige gevallen is het zelfs nodig om de oren in te smeren met een voor konijnen geschikte zonnenbrandcreme. De meeste albino konijnen vinden de zon zelf al niet prettig en liggen vooral in de schaduw. Zorg dat ze de keuze altijd hebben.
Ook felle verlichting vinden albino konijnen niet prettig. De ogen zijn daar gevoeliger voor. Zet dus geen grote bouwlamp aan in je konijnenren of felle verlichting in huis.
Een misverstand is dat albino konijnen blind zijn. Ze hebben wel een ander zicht dan andere konijnen. Ze hebben namelijk minder staafjes in hun ogen dan andere konijnen. Staafjes zenden de berichten naar de hersenen. Hierdoor zien de konijnen dus wel minder scherp. Albino konijnen wiegen meer met hun hoofd, ze zekeren meer dan andere konijnen. Dan bewegen ze hun hoofd op en neer om een beeld te verwerken.
In het wild komen maar zelden albino konijnen voor. Dat is omdat konijnen met een witte vacht minder overlevingskans hebben, ze vallen te veel op voor roofdieren. Er is dus minder kans om voort te planten, en daardoor komt het albino gen dus ook niet veel voor bij de wilde konijnenpopulaties.
Bronnen:
Het artikel "What Do Rabbits See" van Dana M. Krempels